روایی و پایایی ابزار MBTI
روانشناسان و متخصصان برای ارزیابی یک آزمون یا پرسشنامه روانسنجی معمولا دو سوال میپرسند: آیا قابل اعتماد است؟ و آیا معتبر است؟ که شاخص تیپ مایرز-بریگز در هر دو معیار به خوبی عمل میکند. ابزارهای روانسنجی معتبری در طول سالها تحقیق توسط ناشر این تست ایجاد شدهاند که یافتههای آنها در دو کتاب راهنمای STEP I و STEP II موجود است و تمامی متخصصان MBTI همراه با مدرک خود یک نسخه از این راهنماها را هم دریافت میکنند. همچنین مقالات متعددی از محققان مستقل در مجلات رسمی چاپ شدهاند و افرادی که علاقهمند به این موضوع باشند میتوانند صدها مقاله را در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه آنلاین MILO در آدرس www.capt.org/MILO مطالعه کنند که چند مثال از آن در این نوشتار آمده است.
پایایی
پایایی معیاری است که برای بررسی همسان بودن نتایج یک آزمون یا پرسشنامه به ویژه در طول زمان (قابلیت اطمینان مجدد آزمون) و نیز برای بررسی همسان بودن سوالات مربوط به هر مقیاس (قابلیت اطمینان همسانی درونی) به کار میرود. معمولا همبستگی ۰٫۷ حداقل ارزش قابلقبول برای مقیاس پرسشنامههای شخصیتی است. تحقیق مستقل و کارشناسی شده زیر نشان می دهد که ابزار MBTI در هر دو معیار به خوبی عمل میکند:
در این تحقیق ابزار MBTI مورد تحلیل پایایی قرار گرفت تا میزان تغییرپذیری خطای سنجش در نتایج MBTI در هر اجرا مشخص شود. به طور کل MBTI و نتایج آن هر دو قابلیت اطمینان مجدد آزمون و قابلیت اطمینان همسانی درونی را کسب کردند هرچند برخی تغییرات مشاهد شد.
روایی
روایی یعنی اینکه یک تست یا پرسشنامه آنچه که قرار است مورد سنجش باشد را واقعا بسنجد. باید به این نکته دقت کرد که ارزیابی MBTI برای پیشبینی عملکرد معتبر نیست و ابزار مناسبی برای استخدام نیست بنابراین دادههای معتبری درباره MBTI در استخدام موجود نیست. اما شواهد بسیاری در مورد صحت ابزار MBTI در مدلهای شخصیتی موجود است که تعدادی از آنها در اینجا آمده است. برای نشان دادن روایی روشهای متعددی وجود دارند از جمله:
– ارتباط با سایر پرسشنامهها
– ساختار درونی
– ارتباط با رفتار
– توضیحات تیپ
– اعتبار عملی
ارتباط با سایر پرسشنامهها
اگر ابزار MBTI واقعا آنچه را که مورد سنجش است بسنجد، پس وقتی افراد از این پرسشنامه در کنار سایر ابزارهایی که مفاهیم مشابه یا یکسانی را میسنجند، استفاده کنند باید همبستگی بالایی میان دو نتیجه حاصل وجود داشته باشد. چند مثال:
۱)
در این تحقیق ۹۰۰ شرکتکننده به دو پرسشنامه NEO PI-R و MBTI پاسخ دادند و تحلیل همبستگی سنجش شخصیت نشان داد که برونگرایی در NEO PI-R با درونگرایی-برونگرایی در MBTI همبستگی دارد. گشودگی با ترجیح حسی-شمی، موافق بودن با ترجیح فکری-احساسی و باوجدان بودن با ترجیح منظم-منعطف ارتباط دارد که در تحقیق زیر هم به نتایج مشابهی به دست آمده بود:
۲)
– Fleenor and Taylor, 1994: Construct Validity of Three Self-Report Measures of Creativity
در این تحقیق ارتباط میان سنجش دو سطح خلاقیت یعنی شاخص بهرهوری خلاق CPI-CT و شاخص خلاقیت مایرز-بریگز MBTI-CI و سنجش سبک خلاقیت با شاخص KAI بررسی شد. نتایج این معیارها در نمونههای متعدد مدیریتی برای تحلیل استفاده شد. اندازه نمونهها بین ۴۳۱ تا ۱۲۱۱۵ متغیر بود و همبستگی متقابل قابلتوجهی میان این سه سنجش مشاهده شد. برخلاف آنچه انتظار میرفت، نتایج KAI با سطح خلاقیتی که در CPI-CT و MBTI-CI اندازهگیری شده بود ارتباط داشت. به علاوه جنسیت تاثیر بسیار کمی بر تغییر نتایج MBTI-CI داشت.
ساختار درونی
ابعاد مختلفی که در پرسشنامه سنجیده میشوند باید کاملا یکپارچه بوده و وقتی با روشهای آماری مثل تحلیل عاملی بررسی میشوند کاملا منسجم باشند:
– Thompson and Borrello, 1986: Construct Validity of the Myers-Briggs Type Indicator
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0013164486463032
در این تحقیق به عملکرد موردی و ساختاری این ابزار با دادههایی از ۳۵۹ دانشجوی کالج پرداخته شد. تحلیل عاملی برای ۹۵ مورد از نمرههای MBTI به کار رفت. بسندگی عاملی و ضریب تغییرناپذیری محاسبه شده و تناسب وزن مورد پیشنهادی بررسی شد. نتایج به دست آمده قویا اعتبار ساختاری این ابزار را تایید کردند.
ارتباط با رفتار
انتظار میرود که تیپ شخصیتی یک فرد با رفتار او و سایر معیارهای خارجی مرتبط باشد نه اینکه آن را کاملا پیشبینی کند.
۱)
با اینکه تعداد کلاسهای آنلاین کالج نسبت به کل کلاسهای تحصیلات عالی بسیار زیاد هستند اما هنوز عده زیادی از دانشجویان ترجیح میدهند در کلاسهای حضوری شرکت کنند پس چیزهای زیادی هنوز وجود دارند که میتوانند برای بهتر شدن کلاسهای آنلاین به کار روند. یکی از چندین عاملی که ممکن است بر ترجیح فرد تاثیر داشته باشد شخصیت است چون با سبک یادگیری و سطح آسایش ارتباط دارد. اگر این سبک مناسب نباشد میتواند به نارضایتی و فرسودگی دانشجو منجر شود. این تحقیق بر روی ۱۶۶ دانشجو انجام شده که عموما خانم بوده و دو سوم آنها حداقل چهار کلاس آنلاین داشتند. پرسشنامه شاخص مایرز-بریگز به همراه پرسشنامه در طیف لیکرت به این افراد داده شد تا ببینند که چرا آنها یک سبک تدریس را به دیگری ترجیح میدهند. نتایج نشان داد که از نظر آماری تعداد قابلتوجهی از درونگراها کلاسهای آنلاین را ترجیح میدادند و برونگراها کلاسهای حضوری را. تعداد محدودی از تیپهای منعطف نیز کلاسهای حضوری را ترجیح دادند. در مجموع، دانشجویانی که کلاسهای آنلاین را ترجیح دادند، دلایل آنها به ترتیب راحتی، استفاده از تکنولوژی، و علاقه به نوآوری بود ولی آنهایی که ترجیحشان کلاس حضوری بود جذب ساختار کلاس به دلیل نیاز به یادگیری از طریق گوش دادن و دیدن واکنشهای احساسی دیگران در کلاس میشدند. در این تحقیق طراحی کلاسهای آنلاین برای جذب دانشجویانی که محیط یادگیری حضوری را ترجیح میدادند و همینطور مشاوره دانشگاهی مورد بحث قرار گرفته است.
۲)
– Biderman et al, 2012: Criterion-related validity of three personality questionnaires
در این مطالعه تطبیقی سه شاخص پنج عامل بزرگ، مایرز-بریگز و هارتمن بررسی شد و نشان داد که بعد منظم در MBTI و ارزشهای هارتمن برای پیشبینی عملکرد آکادمیک بهتر از باوجدان بودن عمل میکنند.
۳)
در این تحقیق قابلیت شاخص تیپ مایرز-بریگز برای پیشبینی عملکرد در امور شناختی اجتماعی با توجه به پردازش اطلاعات ارزیابی شد و نشان داد که MBTI پردازش را بهتر و بیشتر از سایر عوامل پیشبینی میکند.
توصیفات تیپ
اگر ابزار MBTI معتبر باشد پس شرکتکنندگان باید بتوانند تیپ خودشان را از روی توصیفاتی که در مورد تیپشان وجود دارد بشناسند و از توصیف سایر تیپ ها مجزا بدانند.
– Carskadon and Cook, 1982: Validity of MBTI type descriptions as perceived by recipients unfamiliar with type
فرضیات این تحقیق کاملا تایید شد و نتایجی که به دست آمد نشان داد که توصیفات تیپهای دیگر به جز تیپ خود شرکتکننده MBTI برای او جذاب نیست. نتایج این تحقیق بسیار امیدوارکننده است چون بیشتر افراد هشت هفته بعد از تست MBTI توصیفات تیپها را بررسی کردند.
اعتبار عملی
هر ابزار شخصیت شناسی از جمله MBTI باید در عمل هم مفید و مورد استفاده باشد.
۱)
در این تحقیق اهمیت خودآگاهی در فرآیند توسعه حرف های مدیریت و ارتباط میان خودآگاهی و موفقیت در مدیریت بررسی شد. یافته های مطالعه کیفی که برای بررسی تاثیر دو ابزار در افزایش خودآگاهی به کار رفته نشان داد که یکی از ویژگیهای توسعه حرفهای مدیریت موثر، ایجاد خودآگاهی در یادگیرنده است. بازخوردهای جامع و پرسش نامه های شخصیتی ابزار مفیدی برای این کار هستند.
۲)
– Kennedy and Kennedy, 2004: Using the Myers-Briggs type indicator in career counselling
شاخص مایرز-بریگز یک ابزار شخصیت شناسی با کاربردهای متعدد است. تمرکز اصلی این مقاله بر کاربرد آن در فرآیند مشاوره شغلی است. با وجود محدودیت های این ابزار و مسائل اخلاقی که در مورد استفاده از آن جز به جز نوشته شده است، اطلاعاتی که از سنجش MBTI مراجعان به دست آمده ثابت کرده که این ابزار برای متخصصان در امر مشاوره و دادن استراتژی به مراجعان در راستای ترجیحات روانیشان، انتخاب بهترین خانواده شغلی و فرصت های بالقوه استخدام، مفید واقع شده است.
۳)
Bradley and Hebert, 1997: The effect of personality type on team performance
این تحقیق مدلی برای تاثیر تفاوتهای شخصیتی هر فرد بر روی بهره وری تیم ارائه میدهد و این تاثیر را با بررسی موردی توضیح میدهد. در ادامه با بررسی ساختار دو تیم و تیپهای شخصیتی MBTI، توسعه تیمها را بر اساس سن، هوش، توانایی حل مسئله، مسئولیت پذیری در امور و ترکیب تیپ-شخصیت تحلیل میکند. در این مورد هیچ تفاوت قابل توجهی در دو تیم به جز تفاوت تیپ-شخصیت مشاهده نشد. این تحقیق نشان داد که تفاوت در عملکرد تیم در اصل حاصل تفاوت در ساختار تیپ-شخصیت دو تیم است.
تهیه و ترجمه: شبنم جعفرزاده، مربی دپارتمان MBTI خانه توانگری
منبع: وبسایت رسمی موسسه مایرز-بریگز
References
Biderman, M.D., Worthy, R., Nguyen, N.T., Mullins, B. and Luna, J.: Criterion-related validity of three personality questionnaires. Paper presented at the 27th Annual Conference of The Society for Industrial and Organizational Psychology, San Diego CA, 2012
Bradley, J.H. and Hebert, F.J.: ‘The effect of personality type on team performance’. Journal of Management Development 16 (5), 1997
Capraro R.M. and Capraro M.M.: ‘Myers-Briggs Type Indicator Score Reliability Across Studies: a Meta-Analytic Reliability Generalization Study’. Educational and Psychological Measurement 62, 2002
Carskadon, T.G. and Cook, D.D.: ‘Validity of MBTI type descriptions as perceived by recipients unfamiliar with type’. Research in Psychological Type 5, 1982
Costa, P. T. Jr. and McCrae, R. R.: The NEO-PI/NEO-FFl manual supplement. Odessa FL: Psychological Assessment Resources, 1989
Edwards J. A., Lanning K. and Hooker K.: ‘The MBTI and Social Information Processing: An Incremental Validity Study’. Journal of Personality Assessment 78 (3), 2002
Fleenor J.W. and Taylor, S.: ‘Construct Validity of Three Self-Report Measures of Creativity’. Educational and Psychological Measurement 54 (2), 1994
Furnham, A., Moutafi, J. and Crump, J.: ‘The relationship between the revised NEO-Personality Inventory and the Myers-Briggs Type Indicator’. Social Behavior and Personality 31(6), 2003
Harrington, R. and Loffredo, D.A.: ‘MBTI personality type and other factors that relate to preference for online versus face-to-face instruction’. Internet and Higher Education 13, 2010
Kennedy, R.B. and Kennedy, D.A.: ‘Using the Myers-Briggs Type Indicator in career counselling. Journal of Employment Counselling 41, 2004
McCarthy, A.M. and Garavan, T.N.: ‘Developing self-awareness in the managerial career development process: the value of 360-degree feedback and the MBTI’. Journal of European Industrial Training 23/9, 1999
Thompson, B. and Borrello G.M.: ‘Construct Validity of the Myers-Briggs Type Indicator’. Educational and Psychological Measurement 46 (3), 1986